Ανθρώπινα δικαιώματα, πρόληψη βίας
Στα πλαίσια του προγράμματος του «Κοινωνικού Σχολείου», οι μαθητές και οι μαθήτριες της τάξης συμμετείχαν στις ακόλουθες δράσεις, οι οποίες περιστρέφονταν γύρω από τον θεματικό άξονα «Ανθρώπινα δικαιώματα, Πρόληψη βίας, Ρατσισμός».
Έχοντας ως αφορμή την «Παγκόσμια ημέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διεθνούς αμνηστίας» (10 Δεκεμβρίου 2014) αλλά και την ακόλουθη «Ημέρα του παιδιού» (11 Δεκεμβρίου 2014) συζητήσαμε για την Οικουμενική διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου αλλά και για τη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού. Μάλιστα από την τελευταία διαβάσαμε κάποια άρθρα τα οποία καθορίζουν τα δικαιώματα των παιδιών και το πώς αυτά τα δικαιώματα πρέπει να προστατεύονται και να προωθούνται από όλες τις κυβερνήσεις σε κάθε χώρα στον κόσμο.
Έχοντας ως αφορμή την «Παγκόσμια ημέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διεθνούς αμνηστίας» (10 Δεκεμβρίου 2014) αλλά και την ακόλουθη «Ημέρα του παιδιού» (11 Δεκεμβρίου 2014) συζητήσαμε για την Οικουμενική διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου αλλά και για τη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού. Μάλιστα από την τελευταία διαβάσαμε κάποια άρθρα τα οποία καθορίζουν τα δικαιώματα των παιδιών και το πώς αυτά τα δικαιώματα πρέπει να προστατεύονται και να προωθούνται από όλες τις κυβερνήσεις σε κάθε χώρα στον κόσμο.
Στη συνέχεια όλοι οι μαθητές ανέφεραν ότι αυτά τα δικαιώματα παραβιάζονται σε πολλές περιπτώσεις και τόνισαν ότι ιδιαίτερα τα παιδιά, πέφτουν θύματα διακρίσεων και βίας.
Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε η δράση μας. Κύριος στόχος της δραστηριότητας αυτής ήταν να συζητήσουμε για τον εκφοβισμό και μετά οι μαθητές να παρουσιάσουν και να αναλύσουν πώς θα αντιδρούσαν σε διαφορετικά σενάρια εκφοβισμού.
Αρχικά ορίσαμε την έννοια του εκφοβισμού και προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση των ατόμων στα οποία συμβαίνει, με πιο πρακτικό τρόπο. Έτσι λοιπόν όλοι οι μαθητές έφτιαξαν το περίγραμμα του χεριού τους σε χαρτόνι κι έγραψαν σε κάθε δάχτυλο ένα άτομο από το οποίο θα ζητούσαν υποστήριξη, αν κάποιος τους εκφοβίσει (χέρια στήριξης).
Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε η δράση μας. Κύριος στόχος της δραστηριότητας αυτής ήταν να συζητήσουμε για τον εκφοβισμό και μετά οι μαθητές να παρουσιάσουν και να αναλύσουν πώς θα αντιδρούσαν σε διαφορετικά σενάρια εκφοβισμού.
Αρχικά ορίσαμε την έννοια του εκφοβισμού και προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση των ατόμων στα οποία συμβαίνει, με πιο πρακτικό τρόπο. Έτσι λοιπόν όλοι οι μαθητές έφτιαξαν το περίγραμμα του χεριού τους σε χαρτόνι κι έγραψαν σε κάθε δάχτυλο ένα άτομο από το οποίο θα ζητούσαν υποστήριξη, αν κάποιος τους εκφοβίσει (χέρια στήριξης).
Στη συνέχεια, αφού χωριστήκαμε σε τέσσερις ομάδες, δόθηκε σε κάθε ομάδα μια περίπτωση εκφοβισμού, η οποία περιείχε τρεις πιθανές αντιδράσεις αλλά και μια τέταρτη πιθανή αντίδραση (ανοιχτή απάντηση). Το φύλλο εργασίας που δόθηκε σε κάθε ομάδα:
Μπορείτε να το "κατεβάσετε" από εδώ...
Σκηνές εκφοβισμού | |
File Size: | 16 kb |
File Type: | docx |
Οι μαθητές για ν’ απαντήσουν κατευθύνονταν σε ορισμένη θέση στην τάξη και καλούνταν να δικαιολογήσουν την αντίδρασή τους και έπειτα να την καταγράψουν σε φύλλο εργασίας που τους δόθηκε και σε αυτό να καταγράψουν και ποιο ανθρώπινο δικαίωμα / δικαιώματα παραβιάζεται σε κάθε περίπτωση. Ενδεικτικά, κάποιες από τις απαντήσεις των ομάδων:
ΟΜΑΔΑ Α
Διάλεξα το 3 , γιατί οι μεγαλύτεροι άνθρωποι έχουν πολλές περισσότερες εμπειρίες από εμάς και σίγουρα έχουν βρεθεί σε τέτοιες καταστάσεις και θα μας δώσουν συμβουλές πώς να συμπεριφερθούμε και πώς να το χειριστούμε. Σε αυτό το γεγονός παραβιάζεται το δικαίωμα στην ελευθερία , στην ισότητα και στην άποψη.
ΟΜΑΔΑ Β
Διάλεξα το 1 γιατί πιστεύω ότι είναι σωστό να το πούμε στους μεγάλους γιατί το έχουνε ξαναπεράσει και έχουνε μεγαλύτερη πείρα. Επίσης θα μπορούσα να διαλέξω και το 3, γιατί μπορεί να καταλάβει το λάθος του από τον φίλο του χωρίς να «φάει» μια μικρή τιμωρία.
ΟΜΑΔΑ Γ
Διάλεξα το 3 γιατί εάν μπούμε στη θέση του αγοριού θα βλέπαμε πως αυτό το παιδί θα ήθελε να έχει κάποιον να τον βοηθήσει κάνοντας μια ενέργεια, για να προσπαθήσει κάπως να αποδείξει στους άλλους πως παρότι είναι διαφορετικός είναι ίσος με εκείνους (π.χ. να διαμορφώσει κατά κάποιον τρόπο , δηλαδή με το κριτήριο των άλλων μαθητών την προφορά του).
ΟΜΑΔΑ Δ’
Διάλεξα το 4 γιατί φέρθηκα άσχημα στον μαθητή, θα του ζητήσω συγγνώμη, θα κάτσω μαζί του και θα τον βοηθήσω στα μαθήματα.
Η αξιολόγηση της δραστηριότητας έγινε και πάλι με ερωτήσεις οι οποίες περιλαμβάνονταν στο φύλλο εργασίας.
(Η δραστηριότητα προέρχεται από το εγχειρίδιο Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα Δικαιώματα για παιδιά, Μικρή Πυξίδα, Compasito της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού).
ΟΜΑΔΑ Α
Διάλεξα το 3 , γιατί οι μεγαλύτεροι άνθρωποι έχουν πολλές περισσότερες εμπειρίες από εμάς και σίγουρα έχουν βρεθεί σε τέτοιες καταστάσεις και θα μας δώσουν συμβουλές πώς να συμπεριφερθούμε και πώς να το χειριστούμε. Σε αυτό το γεγονός παραβιάζεται το δικαίωμα στην ελευθερία , στην ισότητα και στην άποψη.
ΟΜΑΔΑ Β
Διάλεξα το 1 γιατί πιστεύω ότι είναι σωστό να το πούμε στους μεγάλους γιατί το έχουνε ξαναπεράσει και έχουνε μεγαλύτερη πείρα. Επίσης θα μπορούσα να διαλέξω και το 3, γιατί μπορεί να καταλάβει το λάθος του από τον φίλο του χωρίς να «φάει» μια μικρή τιμωρία.
ΟΜΑΔΑ Γ
Διάλεξα το 3 γιατί εάν μπούμε στη θέση του αγοριού θα βλέπαμε πως αυτό το παιδί θα ήθελε να έχει κάποιον να τον βοηθήσει κάνοντας μια ενέργεια, για να προσπαθήσει κάπως να αποδείξει στους άλλους πως παρότι είναι διαφορετικός είναι ίσος με εκείνους (π.χ. να διαμορφώσει κατά κάποιον τρόπο , δηλαδή με το κριτήριο των άλλων μαθητών την προφορά του).
ΟΜΑΔΑ Δ’
Διάλεξα το 4 γιατί φέρθηκα άσχημα στον μαθητή, θα του ζητήσω συγγνώμη, θα κάτσω μαζί του και θα τον βοηθήσω στα μαθήματα.
Η αξιολόγηση της δραστηριότητας έγινε και πάλι με ερωτήσεις οι οποίες περιλαμβάνονταν στο φύλλο εργασίας.
(Η δραστηριότητα προέρχεται από το εγχειρίδιο Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα Δικαιώματα για παιδιά, Μικρή Πυξίδα, Compasito της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού).
Σε συνέχεια της δράσης των μαθητών / μαθητριών (για το πρόγραμμα του «Κοινωνικού σχολείου») για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την πρόληψη της βίας και τον ρατσισμό συζητήσαμε το θέμα της βίας. Μάλιστα πολλοί μαθητές πέρα από τη σωματική βία ανέφεραν και άλλες μορφές βίας , όπως τη λεκτική αλλά και την ψυχολογική βία που μπορεί να υφίσταται κάποιος.
Έτσι, ζητήθηκε από όλες τις ομάδες να σκεφτούν μια βίαιη κατάσταση, (πολλές από αυτές είχαν συζητηθεί και στη δράση μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα) και έπειτα να παρουσιάσουν μια «ανθρώπινη φωτογραφία» στους συμμαθητές τους. Τονίστηκε ιδιαίτερα ότι η φωτογραφία θα πρέπει να’ ναι σταθερή, χωρίς ήχο ή κίνηση και επιπλέον θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλα τα άτομα της ομάδας.
Για ευνόητους λόγους, δεν αναρτώνται οι ανθρώπινες φωτογραφίες των παιδιών, όμως η περιγραφή της καθεμιάς θα αναδείξει το περιστατικό που απεικόνισαν οι μαθητές.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της πρώτης ομάδας έδειχνε κάποιες μαθήτριες οι οποίες σχολίαζαν και κορόιδευαν δύο άλλες συμμαθήτριές τους οι οποίες φορούσαν γυαλιά.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της δεύτερης ομάδας έδειχνε κάποιους μαθητές οι οποίοι προσπαθούσαν να αποσπάσουν την προσοχή από έναν συμμαθητή τους δείχνοντάς του ένα καινούριο κόμικ και εκείνη τη στιγμή ένας άλλος μαθητής έκλεβε από τον συμμαθητή που απασχολούσαν οι υπόλοιποι ένα μικρό χρηματικό ποσό από την τσάντα του.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της τρίτης ομάδας έδειχνε δύο μαθήτριες οι οποίες σχολίαζαν ειρωνικά μια άλλη συμμαθήτριά τους.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της τέταρτης ομάδας περιείχε τους ρόλους του θύτη, του θύματος αλλά και των παρατηρητών. Δύο μαθητές ασκούσαν σωματική βία σε μια συμμαθήτριά τους και οι παρατηρητές (δύο άλλες μαθήτριες) έβλεπαν το περιστατικό αλλά δεν έκαναν κάτι να το σταματήσουν.
Αφού λοιπόν παρουσίασε η κάθε ομάδα τη δική της φωτογραφία, οι μαθητές επέστρεψαν στις ομάδες τους και κατέγραψαν (σε φύλλα εργασίας) τρόπους που θα μπορούσε να επιλυθεί η βίαιη κατάσταση χωρίς τη χρήση βίας.
Ενδεικτικά
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της πρώτης ομάδας)
"Θα το λέγαμε στη δασκάλα μας και η δασκάλα θα εξηγούσε στα κορίτσια που κορόιδευαν τα κορίτσια με τα γυαλιά ότι όλοι είμαστε ίσοι".
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της δεύτερης ομάδας)
"Θα το έλεγα σε κάποιον μεγαλύτερο ή μετά θα απευθυνόμουν στην αστυνομία (αν βρισκόμουν εκεί).Επίσης αν μπορούσα θα τους έδινα εγώ τα χρήματα που κλάπηκαν, αν και πάλι έβλεπα τα παιδιά στενοχωρημένα, εφόσον πρόκειται για μικρό χρηματικό ποσό"
"Πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τα πράγματά μας. Το κορίτσι που της έκλεψαν το χαρτονόμισμα πρέπει να το αναφέρει σε κάποιον μεγαλύτερο. Τα παιδιά που την έκλεψαν μπορεί να μην το ήθελαν και να μετάνιωσαν μετά από αυτή τους την πράξη"
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της τρίτης ομάδας)
"Θα ενθαρρύναμε αυτό το κορίτσι κάνοντάς το παρέα γιατί έχει δεχτεί ψυχολογική και λεκτική βία. Επίσης θα πλησιάζαμε την παρέα παιδιών που κορόιδευαν το κορίτσι και θα τους εξηγούσαμε ήρεμα ότι όλοι είμαστε ίσοι".
"Πιστεύουμε ότι δεν είναι σωστό αυτό που έκαναν και θα τους λέγαμε να σταματήσουν και να το συζητήσουν μεταξύ τους αν κερδίζουν κάτι με το να την κοροϊδεύουν. Θα παρηγορούσαμε το κορίτσι που το κορόιδευαν και θα της λέγαμε ότι δεν έχουν καρδιά για να το κάνουν"
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της τέταρτης ομάδας)
"Αυτό το κορίτσι θα έπρεπε να πάει να το συζητήσει αμέσως με τα αγόρια (αφού έχει ηρεμήσει), για να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Επίσης τα δύο κορίτσια που παρατηρούσαν τη σκηνή έπρεπε να καταλάβουν το πρόβλημα του κοριτσιού και να εξηγήσουν στ' αγόρια ότι:" ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ! "
"Οι παρατηρητές έπρεπε να δράσουν άμεσα, δηλαδή έτσι θα έκανα εγώ στη θέση τους".
"Δεν είναι σωστό να ασκούν σωματική και λεκτική βία κατά του κοριτσιού γιατί όλοι έχουμε ίσα δικαιώματα".
"Θα πάμε στο κορίτσι που βρέθηκε θύμα σωματικής και λεκτικής βίας, θα την πάρουμε στην παρέα μας θα της δώσουμε θάρρος, ελπίδα και βοήθεια για να μιλήσει μαζί μας στα παιδιά που χρησιμοποίησαν βία"
Ακολούθησε αξιολόγηση της δραστηριότητας μέσα από συζήτηση και προσπάθεια να απαντήσουμε στις ερωτήσεις που βρίσκονταν στο φύλλο εργασίας.
(Η δραστηριότητα προέρχεται από το εγχειρίδιο Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα Δικαιώματα για παιδιά, Μικρή Πυξίδα, Compasito της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού).
Το φύλλο εργασίας που δόθηκε στους μαθητές μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ:
Έτσι, ζητήθηκε από όλες τις ομάδες να σκεφτούν μια βίαιη κατάσταση, (πολλές από αυτές είχαν συζητηθεί και στη δράση μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα) και έπειτα να παρουσιάσουν μια «ανθρώπινη φωτογραφία» στους συμμαθητές τους. Τονίστηκε ιδιαίτερα ότι η φωτογραφία θα πρέπει να’ ναι σταθερή, χωρίς ήχο ή κίνηση και επιπλέον θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλα τα άτομα της ομάδας.
Για ευνόητους λόγους, δεν αναρτώνται οι ανθρώπινες φωτογραφίες των παιδιών, όμως η περιγραφή της καθεμιάς θα αναδείξει το περιστατικό που απεικόνισαν οι μαθητές.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της πρώτης ομάδας έδειχνε κάποιες μαθήτριες οι οποίες σχολίαζαν και κορόιδευαν δύο άλλες συμμαθήτριές τους οι οποίες φορούσαν γυαλιά.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της δεύτερης ομάδας έδειχνε κάποιους μαθητές οι οποίοι προσπαθούσαν να αποσπάσουν την προσοχή από έναν συμμαθητή τους δείχνοντάς του ένα καινούριο κόμικ και εκείνη τη στιγμή ένας άλλος μαθητής έκλεβε από τον συμμαθητή που απασχολούσαν οι υπόλοιποι ένα μικρό χρηματικό ποσό από την τσάντα του.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της τρίτης ομάδας έδειχνε δύο μαθήτριες οι οποίες σχολίαζαν ειρωνικά μια άλλη συμμαθήτριά τους.
Η ανθρώπινη φωτογραφία της τέταρτης ομάδας περιείχε τους ρόλους του θύτη, του θύματος αλλά και των παρατηρητών. Δύο μαθητές ασκούσαν σωματική βία σε μια συμμαθήτριά τους και οι παρατηρητές (δύο άλλες μαθήτριες) έβλεπαν το περιστατικό αλλά δεν έκαναν κάτι να το σταματήσουν.
Αφού λοιπόν παρουσίασε η κάθε ομάδα τη δική της φωτογραφία, οι μαθητές επέστρεψαν στις ομάδες τους και κατέγραψαν (σε φύλλα εργασίας) τρόπους που θα μπορούσε να επιλυθεί η βίαιη κατάσταση χωρίς τη χρήση βίας.
Ενδεικτικά
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της πρώτης ομάδας)
"Θα το λέγαμε στη δασκάλα μας και η δασκάλα θα εξηγούσε στα κορίτσια που κορόιδευαν τα κορίτσια με τα γυαλιά ότι όλοι είμαστε ίσοι".
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της δεύτερης ομάδας)
"Θα το έλεγα σε κάποιον μεγαλύτερο ή μετά θα απευθυνόμουν στην αστυνομία (αν βρισκόμουν εκεί).Επίσης αν μπορούσα θα τους έδινα εγώ τα χρήματα που κλάπηκαν, αν και πάλι έβλεπα τα παιδιά στενοχωρημένα, εφόσον πρόκειται για μικρό χρηματικό ποσό"
"Πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με τα πράγματά μας. Το κορίτσι που της έκλεψαν το χαρτονόμισμα πρέπει να το αναφέρει σε κάποιον μεγαλύτερο. Τα παιδιά που την έκλεψαν μπορεί να μην το ήθελαν και να μετάνιωσαν μετά από αυτή τους την πράξη"
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της τρίτης ομάδας)
"Θα ενθαρρύναμε αυτό το κορίτσι κάνοντάς το παρέα γιατί έχει δεχτεί ψυχολογική και λεκτική βία. Επίσης θα πλησιάζαμε την παρέα παιδιών που κορόιδευαν το κορίτσι και θα τους εξηγούσαμε ήρεμα ότι όλοι είμαστε ίσοι".
"Πιστεύουμε ότι δεν είναι σωστό αυτό που έκαναν και θα τους λέγαμε να σταματήσουν και να το συζητήσουν μεταξύ τους αν κερδίζουν κάτι με το να την κοροϊδεύουν. Θα παρηγορούσαμε το κορίτσι που το κορόιδευαν και θα της λέγαμε ότι δεν έχουν καρδιά για να το κάνουν"
(για την ανθρώπινη φωτογραφία της τέταρτης ομάδας)
"Αυτό το κορίτσι θα έπρεπε να πάει να το συζητήσει αμέσως με τα αγόρια (αφού έχει ηρεμήσει), για να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Επίσης τα δύο κορίτσια που παρατηρούσαν τη σκηνή έπρεπε να καταλάβουν το πρόβλημα του κοριτσιού και να εξηγήσουν στ' αγόρια ότι:" ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ! "
"Οι παρατηρητές έπρεπε να δράσουν άμεσα, δηλαδή έτσι θα έκανα εγώ στη θέση τους".
"Δεν είναι σωστό να ασκούν σωματική και λεκτική βία κατά του κοριτσιού γιατί όλοι έχουμε ίσα δικαιώματα".
"Θα πάμε στο κορίτσι που βρέθηκε θύμα σωματικής και λεκτικής βίας, θα την πάρουμε στην παρέα μας θα της δώσουμε θάρρος, ελπίδα και βοήθεια για να μιλήσει μαζί μας στα παιδιά που χρησιμοποίησαν βία"
Ακολούθησε αξιολόγηση της δραστηριότητας μέσα από συζήτηση και προσπάθεια να απαντήσουμε στις ερωτήσεις που βρίσκονταν στο φύλλο εργασίας.
(Η δραστηριότητα προέρχεται από το εγχειρίδιο Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα Δικαιώματα για παιδιά, Μικρή Πυξίδα, Compasito της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού).
Το φύλλο εργασίας που δόθηκε στους μαθητές μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ:
Φύλλο εργασίας για ανθρώπινη φωτογραφία | |
File Size: | 77 kb |
File Type: | docx |
20 Νοεμβρίου ! Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού !!!! Δείτε παρακάτω την ιστοσελίδα του Συνηγόρου του Παιδιού, ενημερωθείτε, κάντε τα τεστ, δείτε τα βίντεο κ.ά
Δείτε παρακάτω το πρόσθετο υλικό για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού (περιλαμβάνονται το εγχειρίδιο για τους γονείς και το εγχειρίδιο για τους μαθητές)