Χρονολόγιο γεγονότων
1 Σεπτεμβρίου 1939
Γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και οι κτήσεις της κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία. Η Ιταλία από τις 7 Απριλίου του 1939 είχε καταλάβει την Αλβανία.
9 Απριλίου 1940
Γερμανική επίθεση στη Δανία και τη Νορβηγία.
10 Μαΐου 1940
Γερμανική επίθεση στην Ολλανδία το Βέλγιο και τη Γαλλία, που θα συνθηκολογήσει στις 22 Ιουνίου.
10 Ιουνίου 1940
Η Ιταλία εισέρχεται στον πόλεμο. Δημιουργείται έτσι ο γερμανοϊταλικός Άξονας.
Ιούνιος-Ιούλιος 1940
Η Σοβιετική Ένωση καταλαμβάνει την Εσθονία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, τη Βεσαραβία και άλλα όμορα εδάφη.
Αύγουστος 1940
Οι Ιταλοί εισβάλλουν στην Αίγυπτο και οι Βρετανοί στη Σομαλία.
4 Οκτωβρίου 1940
Συνάντηση Χίτλερ και Μουσολίνι. Καμιά αναφορά για Ελλάδα και Ρουμανία.
Γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία και οι κτήσεις της κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία. Η Ιταλία από τις 7 Απριλίου του 1939 είχε καταλάβει την Αλβανία.
9 Απριλίου 1940
Γερμανική επίθεση στη Δανία και τη Νορβηγία.
10 Μαΐου 1940
Γερμανική επίθεση στην Ολλανδία το Βέλγιο και τη Γαλλία, που θα συνθηκολογήσει στις 22 Ιουνίου.
10 Ιουνίου 1940
Η Ιταλία εισέρχεται στον πόλεμο. Δημιουργείται έτσι ο γερμανοϊταλικός Άξονας.
Ιούνιος-Ιούλιος 1940
Η Σοβιετική Ένωση καταλαμβάνει την Εσθονία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, τη Βεσαραβία και άλλα όμορα εδάφη.
Αύγουστος 1940
Οι Ιταλοί εισβάλλουν στην Αίγυπτο και οι Βρετανοί στη Σομαλία.
4 Οκτωβρίου 1940
Συνάντηση Χίτλερ και Μουσολίνι. Καμιά αναφορά για Ελλάδα και Ρουμανία.
28 Οκτωβρίου 1940
Ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι ζητάει από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά την παράδοση της Ελλάδας. - Απόρριψη του τελεσίγραφου του Μουσολίνι από τον Μεταξά, που ζητούσε ελεύθερη δίοδο των στρατευμάτων του.
Ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι ζητάει από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά την παράδοση της Ελλάδας. - Απόρριψη του τελεσίγραφου του Μουσολίνι από τον Μεταξά, που ζητούσε ελεύθερη δίοδο των στρατευμάτων του.
Το ιταλικό τελεσίγραφο όπως το κατέγραψε ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα, την περίοδο του πολέμου, Emanuele Grazzi , στο βιβλίο του « Η αρχή του τέλους. Η επιχείρηση κατά της Ελλάδος », έκδοση Εστίας, Αθήνα 1980, στις σελίδες 272 -274:
"Όθεν η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν - ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας - το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.
Η Ιταλική κυβέρνησις ζητεί από την Εληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων των προοριζομένων να την πραγματοποιήσωσι. Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς, δια της προσωρινής κατοχής στρατηγικών τινών σημείων, επιβαλλομένης υπό της ανάγκης των περιστάσεων και εχούσης καθαρώς αμυντικόν χαρακτήρα, να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώσει αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς, τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αύτη δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήσει αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας αι οποίαι ήθελον προκύψει εκ τούτου ".
"Όθεν η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν - ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας - το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων δια την διάρκειαν της σημερινής προς την Αγγλίαν ρήξεως, ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.
Η Ιταλική κυβέρνησις ζητεί από την Εληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων των προοριζομένων να την πραγματοποιήσωσι. Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς, δια της προσωρινής κατοχής στρατηγικών τινών σημείων, επιβαλλομένης υπό της ανάγκης των περιστάσεων και εχούσης καθαρώς αμυντικόν χαρακτήρα, να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώσει αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς, τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αύτη δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήσει αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας αι οποίαι ήθελον προκύψει εκ τούτου ".
Ο Γιώργος Σεφέρης στο παρακάτω απόσπασμα περιγράφει τα γεγονότα (Μέρες Γ' 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940)
Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: « έχουμε πόλεμο ». Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, που λίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω από τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι. Ντύθηκα κι έφυγα αμέσως.
Στο Υπουργείο Τύπου δυο-τρεις υπάλληλοι. Ο Γκράτσι είχε δει τον Μεταξά στις τρεις. Του έδωσε μια νότα και του είπε πως στις 6 τα ιταλικά στρατεύματα θα προχωρήσουν. Ο πρόεδρος του αποκρίθηκε πως αυτό ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου, και όταν έφυγε κάλεσε τον πρέσβη της Αγγλίας. Αμέσως μετά τον Νικολούδη στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ο πρόεδρος ήταν μέσα με τον πρέσβη της Τουρκίας.
Στο γραφείο του Μαυρουδή, ο Μελάς έγραφε σπασμωδικά ένα τηλεγράφημα. Ο Μαυρουδής μέσα στο παλτό του σαν ένα μικρό σακούλι. Διάβασα τη νότα του Γκράτσι. Ο Γάφος κι ο Παπαδάκης τηλεφωνούσαν. Καθώς ετοίμαζα το τηλεγράφημα του Αθηναϊκού πρακτορείου, μπήκε ο Τούρκος πρέσβης για να ιδεί τη νότα και σε λίγο ο πρόεδρος με όψη πολύ ζωντανή.
Έπειτα άρχισαν να φτάνουν οι υπουργοί, χλωμοί περισσότερο ή λιγότερο, καθένας κατά την κράση του. Το υπουργικό συμβούλιο κράτησε λίγο. Ο Μεταξάς πήγε αμέσως στο γραφείο του κι έγραψε το διάγγελμα στο λαό . Το πήραμε και γυρίσαμε στο υπουργείο τύπου. Μέσα από τα τζάμια του αυτοκινήτου, η αυγή μ' ένα παράξενο μυστήριο χυμένο στο πρόσωπό της.
Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: « έχουμε πόλεμο ». Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, που λίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω από τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι. Ντύθηκα κι έφυγα αμέσως.
Στο Υπουργείο Τύπου δυο-τρεις υπάλληλοι. Ο Γκράτσι είχε δει τον Μεταξά στις τρεις. Του έδωσε μια νότα και του είπε πως στις 6 τα ιταλικά στρατεύματα θα προχωρήσουν. Ο πρόεδρος του αποκρίθηκε πως αυτό ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου, και όταν έφυγε κάλεσε τον πρέσβη της Αγγλίας. Αμέσως μετά τον Νικολούδη στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ο πρόεδρος ήταν μέσα με τον πρέσβη της Τουρκίας.
Στο γραφείο του Μαυρουδή, ο Μελάς έγραφε σπασμωδικά ένα τηλεγράφημα. Ο Μαυρουδής μέσα στο παλτό του σαν ένα μικρό σακούλι. Διάβασα τη νότα του Γκράτσι. Ο Γάφος κι ο Παπαδάκης τηλεφωνούσαν. Καθώς ετοίμαζα το τηλεγράφημα του Αθηναϊκού πρακτορείου, μπήκε ο Τούρκος πρέσβης για να ιδεί τη νότα και σε λίγο ο πρόεδρος με όψη πολύ ζωντανή.
Έπειτα άρχισαν να φτάνουν οι υπουργοί, χλωμοί περισσότερο ή λιγότερο, καθένας κατά την κράση του. Το υπουργικό συμβούλιο κράτησε λίγο. Ο Μεταξάς πήγε αμέσως στο γραφείο του κι έγραψε το διάγγελμα στο λαό . Το πήραμε και γυρίσαμε στο υπουργείο τύπου. Μέσα από τα τζάμια του αυτοκινήτου, η αυγή μ' ένα παράξενο μυστήριο χυμένο στο πρόσωπό της.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, δεν έχει τίποτα άλλο να πει από το « Alors , c ' est la guerre », « Πόλεμος λοιπόν ». Και απευθύνει διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό.
Διάγγελμα Ιωάννη Μεταξά
Αθήνα, 28 Οκτωβρίου 1940
« Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία, μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζούμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3 ην πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι, προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6 ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν του πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών» .
Διάγγελμα Ιωάννη Μεταξά
Αθήνα, 28 Οκτωβρίου 1940
« Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία, μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζούμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3 ην πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι, προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6 ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν του πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών» .
Το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν.
28 Οκτωβρίου - 13 Νοεμβρίου 1940 -> Αντιμετώπιση της ιταλικής εισβολής
3 Νοεμβρίου 1940 -> Οι 'Ελληνες στρατιώτες εκδιώκουν τους Ιταλούς και εισέρχονται στο αλβανικό έδαφος.
14 Νοεμβρίου - 28 Δεκεμβρίου 1940 -> Επίθεση των Ελλήνων κατά των ιταλικών δυνάμεων στη Βόρεια Ήπειρο
22 Νοεμβρίου 1940 -> Κατάληψη της Κορυτσάς από Έλληνες στρατιώτες.
1 Δεκεμβρίου 1940 -> Ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στο Πόγραδετς.
5 Δεκεμβρίου 1940 -> Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την Πρεμετή ενώ ο ιταλικός στρατός υποχωρεί σε όλη τη γραμμή του μετώπου.
9 Δεκεμβρίου 1940 -> Τα ελληνικά στρατεύματα μπαίνουν στο Αργυρόκαστρο.
24 Δεκεμβρίου 1940 -> Κατάληψη της Χιμάρας.
1 Δεκεμβρίου 1940 -> Ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στο Πόγραδετς.
5 Δεκεμβρίου 1940 -> Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την Πρεμετή ενώ ο ιταλικός στρατός υποχωρεί σε όλη τη γραμμή του μετώπου.
9 Δεκεμβρίου 1940 -> Τα ελληνικά στρατεύματα μπαίνουν στο Αργυρόκαστρο.
24 Δεκεμβρίου 1940 -> Κατάληψη της Χιμάρας.
ΑΣΜΑ ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ (Οδυσσέας Ελύτης - απόσπασμα)
Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί
Σους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε
Μια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του
Βγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά
Και το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα.
Ήταν γενναίο παιδί
Με τα θαμπόχρυσα κουπιά και το πιστόλι του
Με τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά
Και με κράνος του, γυαλιστερό σημάδι
(Φτάσανε τόσο εύκολα μεσ' στο μυαλό
Που δεν εγνώρισε κακό ποτέ του)
Με του στρατιώτες του ζερβά-δεξιά
Και την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του
-Φωτιά στην άνομη φωτιά!-
Με το αίμα πάνω από τα φρύδια
Τα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε
Ύστερα λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν
Το κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής
Και το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο
Και τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας
βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας
Δεν έκλαψαν
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!
Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί
Σους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε
Μια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του
Βγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά
Και το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα.
Ήταν γενναίο παιδί
Με τα θαμπόχρυσα κουπιά και το πιστόλι του
Με τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά
Και με κράνος του, γυαλιστερό σημάδι
(Φτάσανε τόσο εύκολα μεσ' στο μυαλό
Που δεν εγνώρισε κακό ποτέ του)
Με του στρατιώτες του ζερβά-δεξιά
Και την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του
-Φωτιά στην άνομη φωτιά!-
Με το αίμα πάνω από τα φρύδια
Τα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε
Ύστερα λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν
Το κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής
Και το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο
Και τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας
βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας
Δεν έκλαψαν
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!
29 Δεκεμβρίου 1940 - 5 Απριλίου 1941 -> Συνεχιζόμενη προέλαση των Ελλήνων στο αλβανικό έδαφος - Συντριβή της "εαρινής επίθεσης" του Μουσολίνι.
Η πορεία προς το μέτωπο (Άξιον εστί, Οδυσσέα Ελύτη)
Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ' τον
άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη,
όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά
ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες
φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε
κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ' ένα μικρό δα-
δί, μία μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα. Ή φορές πάλι, αν ήταν βολε-
το, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολ-
λές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαι-
μό, κι ήταν αυτό πιο κι απ' την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος, κάποτε
ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσαμε, και
πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού
ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ' αεροπλάνα. Επειδή ο Θεός δεν
κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το 'χε συνήθειο του, στην ίδια
πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως...
Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ' τον
άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη,
όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά
ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες
φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε
κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ' ένα μικρό δα-
δί, μία μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα. Ή φορές πάλι, αν ήταν βολε-
το, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολ-
λές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαι-
μό, κι ήταν αυτό πιο κι απ' την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος, κάποτε
ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσαμε, και
πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού
ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ' αεροπλάνα. Επειδή ο Θεός δεν
κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το 'χε συνήθειο του, στην ίδια
πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως...
6 Απριλίου 1941 -> Η Ελλάδα δέχεται επίθεση από τους Γερμανούς
Ραδιοφωνικό ανακοινωθέν προς τον ελληνικό λαό
23 Απριλίου 1941 - Ο βασιλιάς και η κυβέρνηση αναχωρούν για την Κρήτη, ενώ οι Γερμανοί προελαύνουν προς την Αθήνα.
27 Απριλίου 1941 - Οι Γερμανοί εισέρχονται στην Αθήνα. Η γερμανική σημαία υψώνεται στην Ακρόπολη.
τέλη Μαΐου 1941 - Διεξάγεται η μάχη της Κρήτης.
30 Μαΐου 1941 - Ο Μανόλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, φοιτητές τότε προβαίνουν στην πρώτη αντιστασιακή πράξη. Κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. Δείτε πώς περιγράφουν όλα όσα έζησαν στον Φρέντυ Γερμανό σε μία από τις "Εκπομπές που αγάπησα".
27 Απριλίου 1941 - Οι Γερμανοί εισέρχονται στην Αθήνα. Η γερμανική σημαία υψώνεται στην Ακρόπολη.
τέλη Μαΐου 1941 - Διεξάγεται η μάχη της Κρήτης.
30 Μαΐου 1941 - Ο Μανόλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, φοιτητές τότε προβαίνουν στην πρώτη αντιστασιακή πράξη. Κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. Δείτε πώς περιγράφουν όλα όσα έζησαν στον Φρέντυ Γερμανό σε μία από τις "Εκπομπές που αγάπησα".
Σεπτέμβριος 1941 - Ιδρύονται οι αντιστασιακές οργανώσεις Ε.Α.Μ / Ε.Λ.Α.Σ ΚΑΙ Ε.Δ.Ε.Σ
25 Νοεμβρίου 1942 - Ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου από τον Ε.Λ.Α.Σ και τον Ε.Δ.Ε.Σ
25 Νοεμβρίου 1942 - Ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου από τον Ε.Λ.Α.Σ και τον Ε.Δ.Ε.Σ
28 Φεβρουαρίου 1943 - Η κηδεία του Κωστή Παλαμά αποτέλεσε παλλαϊκή διαδήλωση εναντίον της γερμανικής κατοχής.
12 Οκτωβρίου 1944 - Απελευθέρωση της Αθήνας και του Πειραιά από τους Γερμανούς.
18 Οκτωβρίου 1944 - Άφιξη του Γεωργίου Παπανδρέου και της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας
12 Οκτωβρίου 1944 - Απελευθέρωση της Αθήνας και του Πειραιά από τους Γερμανούς.
18 Οκτωβρίου 1944 - Άφιξη του Γεωργίου Παπανδρέου και της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας
Η κηδεία του Κωστή Παλαμά
"Ηχήστε οι σάλπιγγες !!!! Σ'αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! "
Παλαμάς, το ποίημα που απήγγειλε ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός πάνω από το φέρετρο του Κωστή Παλαμά
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ' τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς !",
ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η οικουμένη !
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! Ένας λαός,
σηκώνοντας τα μάτια του τη βλέπει...
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας τονε σκέπει.
Τι πάνωθέ μας, όπου ο άρρητος παλμός
της αιωνιότητας, αστράφτει αυτήν την ώρα
Ορφέας, Ηράκλειτος, Αισχύλος, Σολωμός
την άγια δέχονται ψυχή την τροπαιοφόρα,
που αφού το έργο της θεμέλιωσε βαθιά
στη γην αυτήν με μιαν ισόθεη Σκέψη,
τον τρισμακάριο τώρα πάει ψηλά τον Ίακχο
με τους αθάνατους θεούς για να χορέψει.
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βόγκα Παιάνα ! Οι σημαίες οι φοβερές
της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ' τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς !",
ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η οικουμένη !
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! Ένας λαός,
σηκώνοντας τα μάτια του τη βλέπει...
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας τονε σκέπει.
Τι πάνωθέ μας, όπου ο άρρητος παλμός
της αιωνιότητας, αστράφτει αυτήν την ώρα
Ορφέας, Ηράκλειτος, Αισχύλος, Σολωμός
την άγια δέχονται ψυχή την τροπαιοφόρα,
που αφού το έργο της θεμέλιωσε βαθιά
στη γην αυτήν με μιαν ισόθεη Σκέψη,
τον τρισμακάριο τώρα πάει ψηλά τον Ίακχο
με τους αθάνατους θεούς για να χορέψει.
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βόγκα Παιάνα ! Οι σημαίες οι φοβερές
της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Δείτε πώς περιγράφεται η κηδεία του Παλαμά στην εκπομπή "Μαρτυρίες"
Απελευθέρωση Αθήνας 12 Οκτωβρίου 1944
Διαβάστε πώς περιγράφουν εκείνη την ημέρα της απελευθέρωσης η Άλκη Ζέη, ο Τίτος Πατρίκιος και ο Βαγγέλης Γκούφας (πατήστε το κουμπί)
Μην ξεχάσετε να δείτε και τον ιστότοπο www.freeathens44.org ο οποίος περιέχει πλούσιο αρχειακό υλικό. Κάντε κλικ στο κουμπί για να οδηγηθείτε εκεί !
Προτάσεις για ταινίες....
Οι Γερμανοί ξανάρχονται είναι ο τίτλος σατιρικής/κωμικής/κοινωνικής, ελληνικής, κινηματογραφικής ταινίας, σε παραγωγή της Φίνος Φιλμ, (Ένωσις Συνεργαζόμενων Καλλιτεχνών), η οποία προβλήθηκε στον κινηματογράφο το 1948, σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου
Ψηλά τα χέρια Χίτλερ , ελληνική ταινία , παραγωγής 1962 σε σκηνοθεσία Ροβήρου Μανθούλη με τους Θανάση Βέγγο και Βασίλη Διαμαντόπουλο
Το ξυπόλητο τάγμα , ελληνική ταινία, παραγωγής 1954,σε σκηνοθεσία Gregg. Tallas
Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; είναι ελληνική, σατιρική, δραματική, κωμική κινηματογραφική ταινία του 1971 σε σκηνοθεσία και παραγωγή Ντίνου Κατσουρίδη. Πρωταγωνιστούν οι Θανάσης Βέγγος, Κατερίνα Γώγου,Έφη Ροδίτη και Αντώνης Παπαδόπουλος
Η Ζωή Είναι Ωραία (ιταλικά: La Vita è Bella, αγγλικά: Life is Beautiful) είναι ιταλική δραματική κωμωδία παραγωγής 1997 σε σκηνοθεσία Ρομπέρτο Μπενίνι και σε σενάριο του ίδιου μαζί με τον Βιντσέζο Τσέραμι. Η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός Ιταλού Εβραίου, τον Γκουίντο, που πρέπει να βάλει όλη του τη φαντασία σε λειτουργία για να βοηθήσει την οικογένειά του που κρατείται στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν.
Ο Ντούτσε αφηγείται. Η πρώτη ελληνική ταινία κινουμένων σχεδίων γυρίστηκε από τον σκιτσογράφο Σταμάτη Πολενάκη (1908-1997) με τίτλο Ο Ντούτσε αφηγείται… Η επτάλεπτη ταινία σατιρίζει την εισβολή των Ιταλών στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940 και ειδικά τον Μουσολίνι, ο οποίος αφηγείται τα κατορθώματά του, αλλά η πραγματικότητα συνεχώς τον διαψεύδει.
Ο Σταμάτης Πολενάκης, από τους κορυφαίους έλληνες σκιτσογράφους του 20ου αιώνα και πρωτοπόρος του κινούμενου σχεδίου στη χώρα μας, ξεκίνησε να σχεδιάζει τα σκίτσα της ταινίας το 1942 στην πατρίδα του, τη Σίφνο, όπου είχε καταφύγει κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Δούλευε κάτω από την μπότα του Ιταλού κατακτητή, με κίνδυνο να συλληφθεί.
Μετά την απελευθέρωση, με τη βοήθεια των κινηματογραφιστών Πρόδρομου Μεραβίδη και Θανάση Παπαδούκα, ολοκλήρωσε την ταινία, που έγραψε ιστορία, καθώς ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων, που γυρίστηκε στη χώρα μας. Τη μουσική της επιμελήθηκε ο μουσικοσυνθέτης Ανδρέας Πόγγης, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο μαέστρος Μηνάς Πορτοκάλης.
Η ταινία χάθηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου και μόλις το 1980 βρέθηκε ένα αρνητικό της και αποκαταστάθηκε.
ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/686#ixzz3pDRtyihE
Ο Σταμάτης Πολενάκης, από τους κορυφαίους έλληνες σκιτσογράφους του 20ου αιώνα και πρωτοπόρος του κινούμενου σχεδίου στη χώρα μας, ξεκίνησε να σχεδιάζει τα σκίτσα της ταινίας το 1942 στην πατρίδα του, τη Σίφνο, όπου είχε καταφύγει κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Δούλευε κάτω από την μπότα του Ιταλού κατακτητή, με κίνδυνο να συλληφθεί.
Μετά την απελευθέρωση, με τη βοήθεια των κινηματογραφιστών Πρόδρομου Μεραβίδη και Θανάση Παπαδούκα, ολοκλήρωσε την ταινία, που έγραψε ιστορία, καθώς ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων, που γυρίστηκε στη χώρα μας. Τη μουσική της επιμελήθηκε ο μουσικοσυνθέτης Ανδρέας Πόγγης, ενώ την ορχήστρα διηύθυνε ο μαέστρος Μηνάς Πορτοκάλης.
Η ταινία χάθηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου και μόλις το 1980 βρέθηκε ένα αρνητικό της και αποκαταστάθηκε.
ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/686#ixzz3pDRtyihE