Παραδοσιακά επαγγέλματα - Ένα ταξίδι στον χρόνο
Το παρόν πολιτιστικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2014 - 2015 σε μαθητές και μαθήτριες της Ε' Δημοτικού.
Οι μαθητές εργάστηκαν για να υλοποιήσουν το πρόγραμμα σε επίπεδο τάξης, σε ομάδες έρευνας, αλλά και ατομικά.
Οι μαθητές εργάστηκαν για να υλοποιήσουν το πρόγραμμα σε επίπεδο τάξης, σε ομάδες έρευνας, αλλά και ατομικά.
- Ξεκινήσαμε να ασχολούμαστε με τα παραδοσιακά επαγγέλματα , διότι προβληματιστήκαμε διαβάζοντας τα κείμενα της 2ης ενότητας του βιβλίου της Γλώσσας μας αλλά και τα κείμενα από το βιβλίο της Γεωγραφίας (Ενότητα Β’, Γ’) και της Ιστορίας (Ενότητα Β’, Στ’, Ζ’).
- Ο βασικός στόχος ήταν να ανακαλύψουν οι μαθητές το ιστορικό και πολιτισμικό τους παρελθόν.
- Ειδικότερα επιδιώχθηκε :
-> να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι τα επαγγέλματα είναι μια ολότητα, μια συνέχεια, και ότι το παρόν είναι συνδεδεμένο άμεσα με το παρελθόν
-> να συγκρίνουν συνήθειες, παραδόσεις, καταστάσεις του χθες και του σήμερα.
-> να έρθουν σε επαφή με την τέχνη και να γνωρίσουν μέσα από πίνακες Ελλήνων ζωγράφων, τη λαογραφική μας παράδοση.
-> να αποκτήσουν κριτική ικανότητα.
->να αποκτήσουν ικανότητα συλλογής στοιχείων.
-> να διατυπώνουν συμπεράσματα και να προτείνουν λύσεις.
-> να νιώσουν οι μαθητές την ιστορική εξέλιξη στο χώρο των επαγγελμάτων. - Αρχικά οργανώθηκαν οι ομάδες εργασίας, μελέτης και έρευνας. Ανέλαβαν να ερευνήσουν (έρευνα στο διαδίκτυο και συλλογή φωτογραφιών που θα συνόδευε την παρουσίασή τους) και να παρουσιάσουν στις υπόλοιπες ομάδες και από ένα επάγγελμα. Τα επαγγέλματα που μελετήθηκαν ήταν τα παρακάτω:
(ακολουθεί η παρουσίαση του έργου των ομάδων)
Σε επόμενη δραστηριότητα οι μαθητές δημιούργησαν το «Σταυρόλεξο των παραδοσιακών επαγγελμάτων» , με το λογισμικό Hot Potatoes (Jcross). Ας τονιστεί εδώ ότι η δραστηριότητα αυτή δεν ήταν κλειστού τύπου, αλλά ανοιχτού, καθώς οι ίδιοι οι μαθητές δημιούργησαν το σταυρόλεξο. Η δραστηριότητα ξεκίνησε με παιγνιώδη τρόπο. Δόθηκαν στους μαθητές και τις μαθήτριες κάποιες λέξεις – κλειδιά που είχαν καταγράψει στην παρουσίαση του κάθε επαγγέλματος και έπρεπε μέσα από οδηγίες που τους δόθηκαν να καταγράψουν τον ορισμό κάθε λέξης.
Ακολουθεί το σταυρόλεξο και οι ορισμοί που καταγράφηκαν.
Ακολουθεί το σταυρόλεξο και οι ορισμοί που καταγράφηκαν.
Συνεχίζοντας ....μάθαμε να γράφουμε περίληψη.
Μέσα από φύλλο εργασίας που δόθηκε στους μαθητές και αφού συζητήσαμε τον τρόπο γραφής της περίληψης ενός κειμένου, γράψαμε την περίληψη του κειμένου που ακολουθεί και αφορά το επάγγελμα του παγωτατζή.
(ας σημειωθεί εδώ ότι αυτή η δραστηριότητα έγινε στην αρχή σχεδόν της σχολικής χρονιάς, όπως φαίνεται και από την ημερομηνία. Στην πορεία οι μαθητές εξασκήθηκαν στο να γράφουν περιλήψεις και σε άλλα κείμενα του βιβλίου τους)
Μέσα από φύλλο εργασίας που δόθηκε στους μαθητές και αφού συζητήσαμε τον τρόπο γραφής της περίληψης ενός κειμένου, γράψαμε την περίληψη του κειμένου που ακολουθεί και αφορά το επάγγελμα του παγωτατζή.
(ας σημειωθεί εδώ ότι αυτή η δραστηριότητα έγινε στην αρχή σχεδόν της σχολικής χρονιάς, όπως φαίνεται και από την ημερομηνία. Στην πορεία οι μαθητές εξασκήθηκαν στο να γράφουν περιλήψεις και σε άλλα κείμενα του βιβλίου τους)
Ακολουθούν κάποιες από τις περιλήψεις !!!
30/10/2014
Το κείμενο αναφέρεται στην ιστορία του γλυκού παγωτού που μοιραζόταν από τον παγωτατζή στις παλιές γειτονιές. Τη νόστιμη αυτή λιχουδιά που ανακαλύφτηκε από έναν Ιταλό το 1640, την μοίραζε ο παγωτατζής με το καρότσι του, όταν ο καιρός ήταν ζεστός. Ο κόσμος είχε αγωνία για την αγορά του παγωτού. Όλοι ήθελαν να βλέπουν τον παγωτατζή να βάζει παγωτό που αυτός είχε φτιάξει, πάνω σ'ένα χωνάκι και να τους το δίνει. Αυτός ήταν ο παγωτατζής που ζωντάνευε τις γειτονιές και πλημμύριζαν από χαρούμενες φωνές.
Το κείμενο αναφέρεται στην ιστορία του γλυκού παγωτού που μοιραζόταν από τον παγωτατζή στις παλιές γειτονιές. Τη νόστιμη αυτή λιχουδιά που ανακαλύφτηκε από έναν Ιταλό το 1640, την μοίραζε ο παγωτατζής με το καρότσι του, όταν ο καιρός ήταν ζεστός. Ο κόσμος είχε αγωνία για την αγορά του παγωτού. Όλοι ήθελαν να βλέπουν τον παγωτατζή να βάζει παγωτό που αυτός είχε φτιάξει, πάνω σ'ένα χωνάκι και να τους το δίνει. Αυτός ήταν ο παγωτατζής που ζωντάνευε τις γειτονιές και πλημμύριζαν από χαρούμενες φωνές.
30/10/2014
Το κείμενο αυτό αναφέρεται στον παγωτατζή όπως ήταν στα παλιά χρόνια. Ο παγωτατζής κυκλοφορούσε με το καροτσάκι του με το παγωτό με ανάλογη ενδυμασία. Τα παιδιά λαχταρούσαν το παγωτό και περίμεναν πώς και πώς τον παγωτατζή. Για να φτιάξει το παγωτό έβαζε σε ένα βαρέλι βρασμένο γάλα, νερό, αβγά, κακάο και βανίλια. Όλα αυτά τα ανακάτευε και με τη βοήθεια του πάγου γινόταν το παγωτό. Το σερβίρισμα του παγωτού γινόταν μέσα στα χωνάκια που υπήρχαν πάνω στο καρότσι. Αυτός ήταν ο παγωτατζής !
Το κείμενο αυτό αναφέρεται στον παγωτατζή όπως ήταν στα παλιά χρόνια. Ο παγωτατζής κυκλοφορούσε με το καροτσάκι του με το παγωτό με ανάλογη ενδυμασία. Τα παιδιά λαχταρούσαν το παγωτό και περίμεναν πώς και πώς τον παγωτατζή. Για να φτιάξει το παγωτό έβαζε σε ένα βαρέλι βρασμένο γάλα, νερό, αβγά, κακάο και βανίλια. Όλα αυτά τα ανακάτευε και με τη βοήθεια του πάγου γινόταν το παγωτό. Το σερβίρισμα του παγωτού γινόταν μέσα στα χωνάκια που υπήρχαν πάνω στο καρότσι. Αυτός ήταν ο παγωτατζής !
Στη συνέχεια....
•Διαβάσαμε το παραμύθι των αδελφών Γκριμ «Τα μικρά ξωτικά και ο φτωχός παπουτσής» και ζητήθηκε από τους μαθητές ν’ αλλάξουν το τέλος της ιστορίας
(κάποιοι μαθητές θέλησαν ν’ αλλάξουν και μέρος της ιστορίας – η εργασία έγινε ομαδικά και ατομικά [σε κάποιες περιπτώσεις]).
•Διαβάσαμε το παραμύθι των αδελφών Γκριμ «Τα μικρά ξωτικά και ο φτωχός παπουτσής» και ζητήθηκε από τους μαθητές ν’ αλλάξουν το τέλος της ιστορίας
(κάποιοι μαθητές θέλησαν ν’ αλλάξουν και μέρος της ιστορίας – η εργασία έγινε ομαδικά και ατομικά [σε κάποιες περιπτώσεις]).
Και εδώ ό,τι έγραψαν τα παιδιά...(για... ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύεται ολόκληρη η ιστορία τους αλλά ένα μέρος αυτής)
Γύρω στα μεσάνυχτα οι νάνοι ως γνωστόν άνοιξαν την πόρτα του μαγαζιού και αμέσως έτρεξαν να καθίσουν στον πάγκο του τσαγκάρη. Μόλις είδαν τα ρούχα έμειναν με τα αυτιά σηκωμένα, τα φόρεσαν στην στιγμή και για να ανταποδώσουν την χάρη που τους έκανε ο τσαγκάρης με χαρά και επιμέλεια έφτιαξαν και καθάρισαν το τσαγκαράδικο. Κατά τις έξι το πρωί....
Γύρω στα μεσάνυχτα οι νάνοι ως γνωστόν άνοιξαν την πόρτα του μαγαζιού και αμέσως έτρεξαν να καθίσουν στον πάγκο του τσαγκάρη. Μόλις είδαν τα ρούχα έμειναν με τα αυτιά σηκωμένα, τα φόρεσαν στην στιγμή και για να ανταποδώσουν την χάρη που τους έκανε ο τσαγκάρης με χαρά και επιμέλεια έφτιαξαν και καθάρισαν το τσαγκαράδικο. Κατά τις έξι το πρωί....
Τα επόμενα μεσάνυχτα τα ξωτικά μόλις μπήκαν στο σπίτι είδαν τα ζεστά ρούχα που τόσο περίμεναν. Έτσι αστραπιαία έβαλαν τα ρούχα τους. Τα ξωτικά εκτίμησαν το δώρο του τσαγκάρη και γι'αυτό αποφάσισαν να βρουν αυτόν και τη γυναίκα του, για να τους ευχαριστήσουν και επειδή αγαπούσαν αυτή τη δουλειά θα τους πρότειναν να δουλέψουν μαζί. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η πρόταση θα ήταν πολύ χρήσιμη και αποτελεσματική. Την επόμενη μέρα πρωί πρωί χτύπησαν το κουδούνι και.....
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ
•Σε επόμενη δραστηριότητα, οι μαθητές ανέλαβαν να βρουν και να καταγράψουν παροιμίες και φράσεις που να σχετίζονται με τα παραδοσιακά επαγγέλματα που μελέτησαν.
•Αφού τις ερμήνευσαν (με χρήση λεξικού σε κάποιες από αυτές) στη συνέχεια τους ζητήθηκε με κάποιες από αυτές (όσες ήθελαν) να γράψουν μια αστεία ιστορία (ομαδική δραστηριότητα).
•Ωστόσο για να θυμούνται την ερμηνεία τους και να δομήσουν το κείμενό τους τούς δόθηκαν και γραπτά. Ακολουθούν οι φράσεις και οι παροιμίες καθώς και οι ερμηνείες τους.
•Σε επόμενη δραστηριότητα, οι μαθητές ανέλαβαν να βρουν και να καταγράψουν παροιμίες και φράσεις που να σχετίζονται με τα παραδοσιακά επαγγέλματα που μελέτησαν.
•Αφού τις ερμήνευσαν (με χρήση λεξικού σε κάποιες από αυτές) στη συνέχεια τους ζητήθηκε με κάποιες από αυτές (όσες ήθελαν) να γράψουν μια αστεία ιστορία (ομαδική δραστηριότητα).
•Ωστόσο για να θυμούνται την ερμηνεία τους και να δομήσουν το κείμενό τους τούς δόθηκαν και γραπτά. Ακολουθούν οι φράσεις και οι παροιμίες καθώς και οι ερμηνείες τους.
και εδώ ένα μέρος μιας αστείας ιστορίας... (για ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύεται όλη η ιστορία των μαθητών)
Κάποτε, στη ζούγκλα, συζητούσαν η κυρία Λεοντίνα και η κυρία Αντιλόπη για τους γιους τους.
- Εμένα ο γιος μου, μου φέρνει άριστους ελέγχους, είπε η Λεοντίνα.
"Πρέπει να πω αναγκαστικά ψέματα, γιατί αλλιώς θα με κοροϊδεύει", σκέφτηκε η Αντιλόπη και αμέσως είπε:
-Και ο γιος μου είναι άριστος στα μαθηματικά.
-Μμμμ ...κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες, απάντησε η κυρία Λεοντίνα. Έτσι τελείωσε και η συζήτησή τους. Αλλά υπήρχε μια μικρή σκιά που την είχε παρακολουθήσει. Ήταν ο Αντιλόπς. Ακούγοντας τη συζήτηση αισθάνθηκε άσχημα και αποφάσισε να γίνει τέλειος στα μαθηματικά και...
Κάποτε, στη ζούγκλα, συζητούσαν η κυρία Λεοντίνα και η κυρία Αντιλόπη για τους γιους τους.
- Εμένα ο γιος μου, μου φέρνει άριστους ελέγχους, είπε η Λεοντίνα.
"Πρέπει να πω αναγκαστικά ψέματα, γιατί αλλιώς θα με κοροϊδεύει", σκέφτηκε η Αντιλόπη και αμέσως είπε:
-Και ο γιος μου είναι άριστος στα μαθηματικά.
-Μμμμ ...κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες, απάντησε η κυρία Λεοντίνα. Έτσι τελείωσε και η συζήτησή τους. Αλλά υπήρχε μια μικρή σκιά που την είχε παρακολουθήσει. Ήταν ο Αντιλόπς. Ακούγοντας τη συζήτηση αισθάνθηκε άσχημα και αποφάσισε να γίνει τέλειος στα μαθηματικά και...
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ
Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος συνεχίσαμε με την παρατήρηση έργων τέχνης που είχαν ως στόχο την κριτική σκέψη των μαθητών. Έτσι διαλέξαμε ν’ ασχοληθούμε με τα εξής εικαστικά έργα:
-> «Οι Ψαράδες», Εμμανουήλ Ζαΐρης
-> «Κουλουροπώλης» , Θεόφιλος Χατζημιχαήλ
Η παρατήρηση των παρακάτω έργων τέχνης βασίστηκε σε κάποιες από τις τεχνικές σκέψης και παρατήρησης (thinking routines)του Visible thinking και του Artful thinking του Project Zero.
•Η παρατήρηση αυτών των έργων τέχνης έδωσε αφορμή για μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στην τάξη όχι μόνο για τα παραδοσιακά επαγγέλματα αλλά και γενικά για το ρόλο του επαγγέλματος, της δουλειάς στη ζωή του ανθρώπου. Συζητήσαμε κατά πόσο κάποια επαγγέλματα είναι άμεσα εξαρτημένα με τη φύση (π.χ ψαράδες) και γιατί η καταστροφή του περιβάλλοντος επηρεάζει το επάγγελμα κάποιων ανθρώπων. Αυτό το ερώτημα έφερε το εξής ερώτημα: Γιατί καταστρέφει ο άνθρωπος το περιβάλλον αφού ωφελείται από αυτό; Ως που μπορεί να φτάσει η απληστία του ανθρώπου;
Για καλύτερη παρουσίαση των όσων παρατήρησαν οι μαθητές δείτε την ανάλυση των πινάκων στη σελίδα Ευέλικτη ζώνη -> Παρατήρηση έργων τέχνης .. ή εναλλακτικά πατήστε τα παρακάτω κουμπιά.
Στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος συνεχίσαμε με την παρατήρηση έργων τέχνης που είχαν ως στόχο την κριτική σκέψη των μαθητών. Έτσι διαλέξαμε ν’ ασχοληθούμε με τα εξής εικαστικά έργα:
-> «Οι Ψαράδες», Εμμανουήλ Ζαΐρης
-> «Κουλουροπώλης» , Θεόφιλος Χατζημιχαήλ
Η παρατήρηση των παρακάτω έργων τέχνης βασίστηκε σε κάποιες από τις τεχνικές σκέψης και παρατήρησης (thinking routines)του Visible thinking και του Artful thinking του Project Zero.
•Η παρατήρηση αυτών των έργων τέχνης έδωσε αφορμή για μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στην τάξη όχι μόνο για τα παραδοσιακά επαγγέλματα αλλά και γενικά για το ρόλο του επαγγέλματος, της δουλειάς στη ζωή του ανθρώπου. Συζητήσαμε κατά πόσο κάποια επαγγέλματα είναι άμεσα εξαρτημένα με τη φύση (π.χ ψαράδες) και γιατί η καταστροφή του περιβάλλοντος επηρεάζει το επάγγελμα κάποιων ανθρώπων. Αυτό το ερώτημα έφερε το εξής ερώτημα: Γιατί καταστρέφει ο άνθρωπος το περιβάλλον αφού ωφελείται από αυτό; Ως που μπορεί να φτάσει η απληστία του ανθρώπου;
Για καλύτερη παρουσίαση των όσων παρατήρησαν οι μαθητές δείτε την ανάλυση των πινάκων στη σελίδα Ευέλικτη ζώνη -> Παρατήρηση έργων τέχνης .. ή εναλλακτικά πατήστε τα παρακάτω κουμπιά.
Άλλες δράσεις
Παρακολουθήσαμε αποσπάσματα από ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου που σχετίζονταν με κάποια από τα επαγγέλματα που μελετήσαμε.
Δείτε όλες τις ταινίες στο blog της ιστοσελίδας !!!
Πατήστε τα παρακάτω κουμπιά για να δείτε τα αποσπάσματα που χρησιμοποιήθηκαν.
Δείτε όλες τις ταινίες στο blog της ιστοσελίδας !!!
Πατήστε τα παρακάτω κουμπιά για να δείτε τα αποσπάσματα που χρησιμοποιήθηκαν.
Τι πετύχαμε;
•Οι εντυπώσεις των μαθητών για το πρόγραμμα ήταν πολύ καλές. Ιδιαίτερα, σχετικά με την παρατήρηση των έργων τέχνης και της ανάπτυξης κριτικής σκέψης στου μαθητές αναπτύχθηκαν προβληματισμοί σχετικά με την επιλογή του επαγγέλματος, τις συνθήκες που επικρατούν στο να επιλέξει κάποιος το επάγγελμά του, την σχέση επαγγέλματος και μισθού, αλλά και στο πώς κανείς μπορεί να είναι δημιουργικός στο επάγγελμά του, έστω κι αν αυτό δεν έχει καλλιτεχνικό στοιχείο.
•Όλες οι ομάδες σημείωσαν ότι μπορεί κάποιος να είναι δημιουργικός στο επάγγελμά του, μέσω της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο (μια μαθήτρια παρομοίασε το επάγγελμα με ένα δέντρο, όπου ο κορμός είναι η βασική εκπαίδευση και από εκεί και έπειτα ο ίδιος ο άνθρωπος επικεντρώνεται στο ν’ αναπτύξει και να φροντίσει τα κλαδιά του (περαιτέρω επιμόρφωση, δημιουργικότητα κ.λπ)
•Θετικές ήταν και οι εντυπώσεις σχετικά με τον τρόπο παρατήρησης των έργων τέχνης (με «τις ρουτίνες σκέψης», διαδικασία η οποία ήταν γνώριμη στους μαθητές καθώς είχε εφαρμοστεί σε επεξεργασία και άλλων έργων τέχνης που βρίσκονταν στα βιβλία της Γλώσσας), καθώς και εδώ μαθήτρια σημείωσε: «Επόμενη φορά που θα ξαναπάω σε μουσείο δεν θα κοιτάζω μόνο τα έργα, θα τα παρατηρώ καλύτερα, γιατί κάτι έχουν να μου πουν».
•Όλες οι ομάδες σημείωσαν ότι μπορεί κάποιος να είναι δημιουργικός στο επάγγελμά του, μέσω της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο (μια μαθήτρια παρομοίασε το επάγγελμα με ένα δέντρο, όπου ο κορμός είναι η βασική εκπαίδευση και από εκεί και έπειτα ο ίδιος ο άνθρωπος επικεντρώνεται στο ν’ αναπτύξει και να φροντίσει τα κλαδιά του (περαιτέρω επιμόρφωση, δημιουργικότητα κ.λπ)
•Θετικές ήταν και οι εντυπώσεις σχετικά με τον τρόπο παρατήρησης των έργων τέχνης (με «τις ρουτίνες σκέψης», διαδικασία η οποία ήταν γνώριμη στους μαθητές καθώς είχε εφαρμοστεί σε επεξεργασία και άλλων έργων τέχνης που βρίσκονταν στα βιβλία της Γλώσσας), καθώς και εδώ μαθήτρια σημείωσε: «Επόμενη φορά που θα ξαναπάω σε μουσείο δεν θα κοιτάζω μόνο τα έργα, θα τα παρατηρώ καλύτερα, γιατί κάτι έχουν να μου πουν».
Βιβλιογραφικές αναφορές
•ΔΕΠΠΣ- ΑΠΣ της Ελληνικής Γλώσσας για το Δημοτικό σχολείο
•Σαρησάββας, Β. (2007), Παραδοσιακά επαγγέλματα, Ταξίδι στο χτες. Αθήνα: Μαλλιάρης
•Διαδικτυακές πηγές (http://entre.gr/?page_id=2448)
http://www.istorikathemata.com/2012/09/traditional-professions-in-Greece.html )
•Σαρησάββας, Β. (2007), Παραδοσιακά επαγγέλματα, Ταξίδι στο χτες. Αθήνα: Μαλλιάρης
•Διαδικτυακές πηγές (http://entre.gr/?page_id=2448)
http://www.istorikathemata.com/2012/09/traditional-professions-in-Greece.html )
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
|
|
|
|
|
|